นาคูเป็นอำเภอที่อยู่ทางทิศตะวันออกเฉี่ยงเหนือของจังหวัดกาฬสินธุ์ อยู่ห่างจากตัวจังหวัด 88 กิโลเมตร เริ่มตั้งบ้านเรือนเมื่อ พ.ศ.2384 โดย อุปฮาด ขุนเทพ ขุนมีสิทธิ์ พร้อมครอบครัวและญาติได้อพยพหลบภัยแล้งและโรคระบาดจากบ้านบก เมืองวัง ฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง(ลาวนั่นเอง หุหุ) มาตั้งบ้านเรือนอยู่หุบเขาภูพานทางด้านทิศตะวันตก ที่แห่งนั้นมีลักษณะเป็นสันคูหรือเนินดิน จึงขนานนามหมู่บ้านว่า “บ้านนาคู”

สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ทำนา มีที่ดอนและแหล่งน้ำบ้าง เป็นที่ราบก้นกระทะ ตอนบนเป็นภูเขาตอนกลางเป็นเนินดินสลับป่าโปร่ง เทือกเขาภูพานล้อมรอบแล้วลาดลงเป็นที่ราบทางทิศใต้ ทิวเขาภูพานทอดตัวตั้งเป็นแนวยาวสลับหุบเขา เป็นต้นกำเนิดของลำห้วยยาง ห้วยมะโน และห้วยขาม ไหลลงสู่ลำน้ำยังในท้องที่ตำบลภูแล่นช้าง อำเภอนาคูมีเนื้อที่ทั้งสิ้น 212 ตารางกิโลเมตร

การตั้งถิ่นฐานประกอบด้วย 5 ตำบล 55 หมู่บ้านมีชนเผ่าต่างๆอาศัยอยู่ 3 เผ่าคือ 1.ไทพวน 2.เผ่าภูไท 3.เผ่าย้อ

การประกอบอาชีพ มีพื้นที่ในการทำเกษตรทั้งสิ้น 53,285 ไร่ เป็นที่ทำนา 51,441 ไร่ พื้นที่ปลูกพืชยืนต้นและผักเพื่อการเกษตร 1,844 ไร่

ประเพณีการทำบุญ ก็คือการปฏิบัติตามฮีตสิบสอง คองสิบสี่ ซึ่งเป็นประเพณี 12 เดือน และถือปฏิบัติสืบมาจนทุกวันนี้

ขอบคุณข้อมูลจาก หนังสือ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองนาคู รวบรวมโดย ถวิล นาครินทร์